ÜZÜM
Üzümü gıdalar ile birlikte tüketmek kilo almaya ve sedelere neden olur. Aç karnına yaş üzüm yemek zayıflatır ve karaciğer yağlanmasını giderir. Karaciğer tıkanıklığı(sedesi) olan kişilerin yaş üzümü kullanmamaları sağlık açısından daha faydalı olacaktır. Mideleri hassas olan bireylerin yeni toplanmış üzümü yemeleri iyi değildir.
Latince : Vitis vinifera L.
Almanca : Traube
İngilizce : Grape
İspanyolca :Uva
Fransızca : Grain de raisin
Familya : Asmagiller (Vitaceae )
Cinsi : Vitis L.
Mizacı : Kuru üzüm; sıcak-kuru
Taze üzüm; sıcak-nemli
Kırmızı ve siyah renk üzümlerin mizacı, açık renkli üzümlere göre daha sıcaktır.
Müslihi : Üzümün rengine göre müslihi değişir. Sıcak mizaçlılar skencebin ve ekşi meyvelerle, soğuk mizaçlılar rezene ve kimyon ile kullanmalıdır.
İçeriğindeki Maddeler : B1(tiamin), B2(riboflavin), B3(niasin), A, E, K, C, flavonoidler(mirisetin ve kuersetin), polifenoller, potasyum, sodyum, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, folat, selenyum, bakır, manganez, karoten, kriptoksantin, çinko, karbonhidrat, antioksidan, su, içindeki asitler(tartarik, sitrik, malik, süksinik, fumarik, pyruvic, oxoglutaric, gliserik, glikolik, metil-süksinik, shikimic ve kuinik asit)
Anavatanı : Anadolu’yu içine alan Asya ve Kafkasya bölgesi.
Yetiştirildiği Yer : Türkiye, Avustralya, Afganistan, Fransa, İspanya, Hindistan, Arjantin
Yetiştirildiği Toprak Türü : Üzüm çeşidine göre yetiştirildiği toprak türleri değişiklik gösterir. Tınlı, verimli, kireç oranı yüksek, su sızdırmaz toprakta yetişir.
Çeşitleri : Sofralık, kurutmalık, şaraplık ve şıralık üzümler olarak sınıflara ayrılır. Bunların her birinin altında da çeşitleri vardır.
Sofralık Üzümleri : Razakı, Hafızali, Müşküle, Sultani, Çekirdeksiz, Yuvarlak Çekirdeksiz, Ata sarısı, Yalova İncisi,Trakya İlkeren, Barış, Cardinal, Alphonse Lavallee, İtalia …..
Kurutmalık Üzümler : Sultani Çekirdeksiz(syn. Sultani, Sultanina, Sultana, Thompson Seedless), İskenderiye Misketi, Besni, Dımışkı, Rumi, Dimrit, Çal Karası
Şaraplık Ve Şıralık Üzümler: Kalecik Karası, Öküzgözü, Boğazkere, Adakarası, Emir, Narince, Sungurlu …
Cabernet Sauvignon, Pinot Noir, Merlot, Syrah, Alicante Bouchet, Chardonnay, Riesling…
Hasat Zamanı : Kuzey yarımkürede çoğu çeşit Ağustos ile Kasım aylarında, güney yarımkürede ise Mart ile Ağustos aylarında olgunlaşır.
Kullanılan Kısmı : Meyvesi, yaprakları, çekirdekleri, kabukları, sapları kullanılır.
Kullanım Şekli : Gıda, pekmez, ekstrakt, yağ, hidrosol
Kullanıldığı Durumlar :
-Olgunlaşmamış üzüm şişkinlik yapabilir.
-Bekletilmiş üzüm, iyi bir besindir.
-Bedene kuvvet verir.
-Yaş ve kuru üzüm, bağırsak ağrılarına iyi gelir.
-Kuru üzüm, böbrek ve mesane için faydalıdır.
-Kanı sulandırıcı özelliğinden dolayı kalp hastalıklarına karşı koruyucudur.
-Cilt problemlerine iyi gelir.
-Saç köklerini güçlendirir.
-Kemik erimesini önler.
-Metabolizmayı hızlandırır.
-Kolestrolü düşürür.
-Astım rahatsızlığına iyi gelir.
-Kilo kontrolünde yardımcı olur.
-Vücuda enerji verir.
-Kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engeller. (özellikle Kolon ve Meme kanseri)
-Karaciğer yağlanmasını engeller.
-Böbrek hastalıklarının oluşması önler.
-Enfeksiyonun tedavisinde etkilidir.
-Migren ve Alzheimer rahatsızlığına iyi gelir.
-Kanı temizler.
-Antioksidan ve Anti Kanserojen maddeler içerir.
-İnflamasyonu azaltarak diyabet, artrit, otoimmün hastalıklar gibi kronik hastalıkları önler.
-İçeriğindeki bol miktardaki su ve lif ile kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
-Resveratrol, yaşlanmayı geciktirip ve ömrü uzatabilir.
Üzüm Çekirdeğinin Tozu ve Yağının Faydaları:
-Üzüm çekirdeği antioksidandır.
-Kansere karşı koruyucudur.
-Diyabet hastalarına iyi gelir.
-Kan ve lenf dolaşımını düzenler.
-Alerjiyi önleyici özelliğe sahiptir
-Deri hastalıklarına(egzama, sivilce, akne) iyi gelir.
-C vitamininin etkisini artırır.
-Kan yapar, kansızlığı önler.
-Hafızayı güçlendirir.
-Gözdeki kılcal damarları besler.
-Çekirdeğindeki kolajen arttırma özelliği kemik ve cilt sağlığını korur.
-Tansiyon dengeler.
-Saçları güçlendirir ve nemlendirir.
-Böbrek taşlarının oluşumunu engeller.
-İdrar yolu enfeksiyonlarına iyi gelir.
-Kanserden korunmak için kullanılır.
DR Kalan’dan Tavsiyeler:
Üzüm kurudukça nemi azalır ve sıcaklığı artar. Sıcak mizaçlı kişiler sarı ve yeşil renkli üzümü tercih etmelidir. Sarı ve yeşil üzüm safravilerde, siyah ve kırmızı üzüm ise sovdavilerde iyi bir cinsel güç arttırıcıdır. Koruk üzümü özellikle sovdavilerin sonra da balgamilerin vücudunu soğutur. Mideleri soğuk, rutubetli ve gazlı olanlar yaş üzüm yerine kuru üzümü veya pekmezini tüketmelidir. Mizacı sıcak olan kırmız ve siyah üzümü, ateşi yüksek olanların kullanması önerilmez. Üzümü gıdalar ile birlikte tüketmek kilo almaya ve sedelere neden olur. Aç karnına yaş üzüm yemek zayıflatır ve karaciğer yağlanmasını giderir. Karaciğer tıkanıklığı(sedesi) olan kişilerin yaş üzümü kullanmamaları sağlık açısından daha faydalı olacaktır. Mideleri hassas olan bireylerin yeni toplanmış üzümü yemeleri iyi değildir. Toplandıktan sonra bir müddet bekletip, tüketmeleri tavsiye edilir. Yorgunluk ve açlık halinde yenen üzüm vücuttan laktik asidin hızlı bir şekilde atılımı sağlar ve genleri aktif hale getirerek uzun bir ömür yaşanmasına katkıda bulunur. Yaş üzüm mide reflüsü, şişkinliği olanlara ve uyku esnasında ağızdan su gelenlere iyi gelmez. Burun tıkanıklığı yaşayan bireylerin de yaş üzüm tüketmeleri tavsiye edilmez.
Yaş üzümü su ile birlikte tüketmek; midede olan gıdanın fasid olmasına, susuzluk hissinin artmasına ve enfeksiyona bağlı ateşlenmenin artmasına neden olur.
Yaş üzümü; süt-süt ürünleri, yeşillik ve domates ile birlikte tüketmek iyi gelmez. Yaş üzüm et ile birlikte tüketildiğinde; karaciğer zorlanır ve toksinli kan üretilir, kötü ishale neden olur.
Yağ açısından zengin olan fındık ve fıstık gibi yemişler ile yaş üzüm yenmesi tavsiye edilmez.
Kansızlık problemi olanlar yaş olan siyah ve kırmızı üzümü tüketmek yerine, kuru ve çekirdekli üzümü tüketmeleri kansızlık problemlerini gidermede daha etkili olacaktır. Ayrıca siyah üzüm pekmezi ve tahin karışımı kansızlık probleminin ortadan kalkması için çok iyi bir alternatiftir. Çünkü yaş üzümün içeriğindeki bazı kimyasallar demirin emilimini engeller.
Güneş yanığına; yeşil ve sarı üzümü ezip yanık bölgeye lokal olarak uygulayıp, yarım saat beklemek faydalı olacaktır.
Üzümde olan her fayda suyunda da mevcuttur. Üzüm sirkesinin faydaları çok fazladır.
Yan Etkisi :
-Üzümde yüksek oranda pestisit bulunabilir. Organik olanları tercih edin.
-Üzümün içerdiği potasyum beta bloker kullanan kalp hastalarına yada böbrekleri iyi çalışmayan kişilere zarar verebilir.
-Üzümde yüksek oranda bulunan resveratrol, kan inceltici(antikoagülan) ilaçların etkisini azaltabilir.
YAZAR: Farzollah Gholizadeh(Dr.Kalan)
