Yarpuz soğuk mizaçlı hastalıklara ; astım, bronşit, grip,soğukluk kaynaklı mide, akciğer hastalıkları ve ishallere faydalıdır.
Latince : Mentha pulegium
Almanca : Pennyroyal
İngilizce : Pennyroyal
İspanyolca : Poleo
Fransızca : Pennyroyal
Familya : Lamiaceae( Ballıbabagiller)
Cinsi : Mentha
Mİzacı : Sıcak-kuru
Muslihi : Kitra
İçeriğindeki Maddeler : Menthol, azulen, puleson, diosmin, pulegon, uçucu yağ, Glukozid, ekşi saponin, reçine ve şeker
Anavatanı : Akdeniz, Anadolu ve Mısır
Yetiştirildiği Yer : Doğal koşullarda her bölgede yetişir.
Yetiştirildiği Toprak Türü : Akarsu, nehir ve göl kenarları, nemli ve kireçsiz toprak
Çeşitleri : Su nanesi, filiskin, pülüskün,narpuz ve yarpuz isimleri ile bilinir.250 tane çeşidi bulunmaktadır.
Hasat Zamanı: İlkbahar ve yaz mevsimi(yazın ilk yarısı)
Kullanılan Kısmı: Yaprakları, kök ve dalları
Kullanım şekli: Gıda, baharat, yağ, ekstrakt,hidrosol
Kullanıldığı Durumlar :
-Spazm çözücüdür.
– Nefes darlığına iyi gelir.
– Morlukları giderir.
– Bayılan kişilere koklatıldığı zaman ayılmasını sağlar.
– Siyatik ağrılarda faydalıdır, kas gevşetici özelliği vardır.
– Sindirim sistemine; mide bulantısı ve mide şişkinliğine iyi gelir.
– Antiseptik özelliği vardır.
– Diş etlerini güçlendirir.
– İltihap gidericidir.
-Soğuk algınlığı, grip ve solunum yolları tedavisinde kullanılır.
-Rahim kaslarını uyararak adet kanamasını tetikler
DR, KALAN’dan Tavsiyeler
Soğuk mizaçlı hastalıklara ; astım, bronşit, grip,soğukluk kaynaklı mide, akciğer hastalıkları ve ishallere faydalıdır. Balgamı azaltır. Mide ekşimesi durumunda demlenmesi ve yapraklarının çiğnenip yenmesi iyi gelir. Mide-bağırsak gazı ve guruldama şikayetlerinde demlenip nöbet şekeri ile tüketilmesi sıkıntıyı azaltır. Soğuk mevsimlerde günde 2 bardak yarpuz çayı içmek hastalıklardan korunmaya yardımcı olur. İçilen suyun temizliği hususunda emin değilsek içine bir miktar yarpuz çayı tüketmek zararlı mikroorganizmaların etkisini azaltır. Terlemeyi artırır. Demlemesi yara ve yanıklara pansuman yapmak,rahim enfeksiyonları ve rahim yaralarında enjekte etmek, bağırsak yaralarında lavman yapmak çok iyidir.Sinek ve benzeri haşerelerin kovulmasında tütsüsü etkilidir. Ağaç ve bitkilerde doğal ilaçlama olarak fısfıs şeklinde kullanılabilir. Yarpuzu incirle yemek akciğerlerdeki yapışkan balgamı atar. Yaprakları kurutup ufaladıktan sonra yaranın üzerine dökmek enfeksiyonu önler.Bademcik, diş ve diş eti enfeksiyonlarında gargara olarak kullanmak ve demleme çayını içmek rahatlatır. Demlenmesi ürik asidi vücuttan atar. Özellikle balgamlar soğuk – nemli yemeklerin içine dökerse gıdanın zararını azaltır. Vücuttaki zararlı (25 ‘den fazla )bakterileri etkisiz hale getirmede oldukça maharetlidir.Safra açılımı az olan bireyler de safranın açılmasını sağlar.Trigliserit ve LDL’ yi düşünür. Bağırsak parazitlerini döker. Özellikle kokusu akrep, yılan ve fare gibi canlıları kaçırmada etkilidir.
Hamile kadınlar, bebekler ve çocuklarda fazla tüketimi tavsiye edilmez.Sıcaklıktan kaynaklanan adet kanamalarını arttırır. Vücutları zayıf olan safrevi bireylerde cinsel istek ve gücü azaltır.Kan basıncını yükseltir. Bu nedenle tansiyon hastalarının dikkatli kullanmaları gerekir. Alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
YAZAR: Farzollah Gholizadeh(Dr.Kalan)
